Vài cảm nghĩ về bài thơ ‘Chén rượu Đời” của Phương Hà.- Châu Thạch

                               

CHÉN RƯỢU ĐỜI  

Đêm lạnh, rượu nồng, tôi với tôi

Nhấp từng giọt một những buồn vui

Giọt mừng hội ngộ, rưng rưng khóc

Giọt hận tình phai, ngất ngưởng cười

Giọt đắng, giọt cay tràn khóe mép

Giọt thương, giọt nhớ lịm bờ môi

Trăng tàn, chén cạn, bình trơ đáy

Đâu giọt yêu thương ở cuối đời?    

                                    Phương Hà

Làm thơ về uống rượu thì có hằng hà thi sĩ. Làm thơ về uống rượu một mình thì cũng khá đông, nhưng đa số là người nam, ít có khi là người nữ. Trong khuôn khổ các trang thơ tôi thường đọc, tôi nhớ có nữ sĩ quá cố Hoa trong Hoa làm thơ về uống rượu hay tuyệt vời.

Hôm nay tôi lại đọc được một bài thơ hay về uống rượu của Phương Hà. một tác giả nữ mà phong cách uống rượu cũng khác người ta và phong cách thơ cũng rất nhẹ nhàng quý phái .

 Hãy đi vào hai câu mở ta thấy ngay cái phong cách uống rượu khác lạ kia:

         

            Đêm lạnh, rượu nồng, tôi với tôi

            Nhấp từng giọt một những buồn vui 

 Khác với mọi người và khác với thường tình,Phương Hà không uống rượu từng ly hay từng ngụm. Tác giả bài thơ chỉ nhắp rượu từng giọt mà thôi và mỗi giọt rượu kèm theo một suy gẫm về một quảng đời nào đó của mình. Với Phương Hà, uống rượu không phải để quên buồn, không phải để mừng vui, mà để lắng sâu tâm hồn, thả con thuyền tâm tư trôi  trên dòng sông ký ức của đời mình. Cách uống rượu nầy hiếm thấy ở bàn rượu thường tình, mà theo tôi chỉ có ở những con người cốt cách điềm đạm, thanh tao và có tâm hồn sâu lắng, nhạy cảm.

Bây giờ chúng ta hãy cùng nhau bước qua câu trạng: 

            Giọt mừng hội ngộ, rưng rưng khóc

            Giọt hận tình phai, ngất ngưởng cười 

Hội ngộ mà rưng rưng khóc là đúng, nhưng tình phai mà ngất ngưỡng cười là điều khó thấy. Tuy thế đây không phải là sơ hở nghịch lý của bài thơ mà đây đúng là một tâm trạng có thật xảy ra trong lòng tác giả. Đỉnh cao của nỗi buồn là sự tê tái, trên sự tê tái là nụ cười mất cảm giác thành ra ngô nghê, và trên cái cười ngô nghê là tiếng cười ngất ngưởng, tiếng cười điên loạn. Tất nhiên ở đây không thể nói Phương Hà đã điên loạn nhưng nụ cười ngất ngưởng trong thơ phần nào thể hiện sự đắng cay đã đến chổ bất cần đời. Hai câu thơ nầy cũng nói lên một tâm hồn đa cảm, biến chuyển từ vui mà khóc rồi buồn đến cười ngất ngưởng trong phút giây.

 Và đến hai câu luận là nước mắt: 

                 Giọt đắng, giọt cay tràn khóe mép

                 Giọt thương, giọt nhớ lim bờ môi 

Đây là thời điểm mà tác giả không còn gượng đứng được nữa, tâm hồn đã chùng xuống suy sụp trong thương nhớ, trong đớn đau, trong suy tư về nỗi thăng trầm của đời mình trong quá khứ. Tôi nghĩ bây giờ tác giả không còn điềm đạm uống từng giọt rượu đâu, mà rượu đã “tràn khóe mép”, “ lịm bờ môi” hòa quyện cùng dòng nước mắt tuôn rơi. Phương Hà bây giờ không còn là tiên ông thoát tục nữa, mà bộc lộ  hoàn toàn cái chất nữ nhi yếu đuối của mình, khóc như mưa như gió. 

Hai câu kết diễn tả sự trống không hoàn toàn, nỗi cô đơn không những bao trùm lên vạn vật ở anh trăng tà mà còn cô đọng lại ở chén cạn, ở bình trơ đáy nữa: 

              Trăng tà, chén cạn, bình trơ đáy

              Đâu giọt yêu thương ở cuối đời? 

Chữ “giọt yêu thương” còn nói lên sự khát khao vô

cùng tình yêu trong lòng tác giả. Khác với nhiều người, uống rượu say thì quên hết nỗi sầu, Phương hà uống rượu say thì nhìn thấy rõ nỗi sầu trong lòng thể hiện ra bên ngoài ngay trên mâm rượu đã tàn, và trong cả ánh trăng kia. Nàng mong tìm một giọt yêu thương ở cuối đời, nhưng nàng cay đắng nhận ra rằng trăng đã tà, chén đã cạn, bình đã trơ thì đâu còn giọt nào cho đời nàng được uống nữa. 

 “Chén rượu Đời” là một bài thơ có mạch thơ chững chạc, ý thơ không lạ nhưng cuốn người đọc trong dòng   trầm tư, làm cho nỗi buồn cứ dâng cao và dâng cao mãi.

Tôi nghĩ đây là bài thơ thành công của tác giả Phương Hà ./.

                               Châu Thạch